Lịch sử Giáo hạt Phan Rang - Tháp Chàm

GIÁO HẠT PHAN RANG-THÁP CHÀM

Giáo hạt PR-TC có chung ranh giới địa lý với thành phố Phan Rang – Tháp Chàm, bắc giáp giáo hạt Ninh Hải, đông giáp Biển Đông, tây giáp giáo hạt Ninh Sơn, nam giáp giáo hạt Ninh Phước.

I – HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN GIÁO HẠT:

Hai địa danh Dinh Thủy, Láng Mun nêu trong Văn Khố Hội Thừa Sai Paris hẳn đã tạo nên một đấu ấn thân thương và gần gũi đối với những tín hữu Miền Ninh Thuận. Ấn tượng vì bản văn cổ có từ năm 1885 được biên soạn do một Giám mục người Pháp Van Camelbecke, đang cai quản Giáo Phận Qui Nhơn – Nha Trang thời đó (1884-1901), với sự cộng tác của Cố Đề (Louis Vuillaume), cha xứ của Dinh Thủy kiêm các họ lẻ : Tân Xuân, Láng Mun, Đá Hàn, Phước Thiện. Bản văn đề cập đến cuộc bách hại năm 1885. Lúc đó số giáo dân trước cuộc bách hại là 1892 giáo dân, sau cuộc bách hại còn 400 giáo dân. Đầu thế kỷ 20, Ninh Thuận có quãng 1.000 giáo dân.

Đầu thế kỷ 20, một số giáo dân từ Qui Nhơn, Bình Định theo Cố Kim vào sinh sống ở Gò Cát (Mương Ngang) và lập nên Giáo xứ Hộ Diêm, Từ Hộ Diêm sinh ra : Thanh Điền, Gò Đền, Gò Sạn, Thủy Lợi, Hòn Thiên, Thái Hòa.

Từ năm 1954 đến 1975, một số linh mục Miền Trung đã đưa giáo dân đến Ninh Thuận theo chương trình di dân lập nghiệp của chính phủ thời bấy giờ. Trong thời gian này đã phát sinh các giáo xứ rải rác dọc Quốc Lộ 27 từ Phan Rang đến chân đèo Ngoạn Mục như Song Pha, Song Mỹ, Quảng Thuận.

Các Vị Thừa sai và Linh Mục bản xứ với đức tin sốt mến và yêu thương Giáo Hội đã không ngại khó khăn xây dựng và phát triển các giáo xứ trong Miền Ninh Thuận. Các Ngài lo lương thực thiêng liêng cho đời sống đức tin, xây dựng cơ sở vật chất để có nơi phụng tự. Đàng khác các Ngài còn lo lắng thăng tiến đời sống giáo dân mà đập nước Nha Trinh và mương Ông Cố là những dấu tích. Nhờ thế mà cánh đồng nhỏ bé Ninh Thuận đầu thế kỷ 20 với 1.000 giáo dân đến dịp kỷ niệm kim khánh Giáo Phận (2007) con số giáo dân đã lên đến 75.321 giáo dân. Bên cạnh công sức của các vị thừa sai, các linh mục, các nữ tu, còn có sự góp phần của những giáo dân nhiệt huyết trong các giáo xứ qua các Hội Đồng giáo xứ, các Hội Đoàn làm cho Giáo Hội tại địa phương này được lớn mạnh.

Ngày 5-7-1957, Giáo Phận Nha Trang được thành lập. Ninh Thuận trở nên một phần của Giáo Phận Nha Trang. Từ năm 1957 đến năm 1969, các linh mục thừa sai, khi thì cha sở Hộ Diêm, khi thì cha sở Tấn Tài đại diện chăm sóc. Ngày 31-3-1970, Đức Cha Phanxicô Xaviê Nguyễn văn Thuận thành lập Giáo Hạt Ninh Thuận và bổ nhiệm cha Giuse Đinh Tường Huấn làm Hạt Trưởng cho đến ngày qua đời 19-10-1997.

Từ ngày 20-10-1997 đến ngày 11-10-2005 : cha Gioan Baotixita Hoàng Kim Đạt làm Hạt Trưởng.

Từ ngày 11-10-2005 đến ngày 25-10-2008 : cha Giuse Trương Phúc Tinh làm Hạt Trưởng.

Từ ngày 25-10-2008 đến ngày 24-11-2011 : cha Giuse Võ Quý làm Hạt Trưởng.

Từ ngày 24-11-2011, vì Giáo Hạt Ninh Thuận rộng lớn, Đức Cha Giuse Võ Đức Minh, Giám Mục Giáo Phận Nha Trang chia Hạt Ninh Thuận thành bốn Giáo Hạt : Ninh Hải – Ninh Phước – Ninh Sơn – Phan rang-tháp Chàm. Cha Giuse Võ Quý làm Hạt Trưởng hạt Phan Rang-Tháp Chàm cho đến nay.

II – SINH HOẠT VÀ THỐNG KÊ :

          Năm 2011 Giáo Hạt PR-TC được hình thành từ Giáo Hạt Ninh Thuận. Hiện nay Giáo Hạt bao gồm 6 Giáo xứ : Cầu Bảo – Mỹ Đức – Phan Rang – Tân Hội – Tân Xuân – Tấn Tài.

+ Sinh hoạt đặc biệt của Giáo hạt : nhà thờ Phan Rang nằm ở trung tâm thành phố Phan Rang-Tháp Chàm, thuận tiện cho những sinh hoạt chung của Giáo Hạt : hằng năm có những dịp tĩnh tâm tháng của các linh mục Miền Ninh Thuận, những dịp tĩnh tâm quý của các tu sĩ Miền Ninh Thuận và những dịp hành hương kiệu Mình Thánh Chúa hoặc kiệu Đức Mẹ. Ngoài ra, Phan Rang cũng là nơi tập trung sinh hoạt và sống đạo của anh chị em cộng đồng người Chăm công giáo Miền Ninh Thuận.

+ Thống kê Giáo hạt :

-         Số giáo xứ : năm 2007 : 6 giáo xứ  -  năm 2016 : 6 giáo xứ

-         Số linh mục : năm 2007 : 8 linh mục  -  năm 2016 : 10 linh mục

-         Số giáo dân : năm 2007 : 10.056 giáo dân  -  năm 2016 : 12.687 ( tổng số dân thành phố Phan Rang-Tháp Chàm : 161.730 người )

( Cầu Bảo : năm 2007 : 1095 giáo dân – năm 2016 : 1185giáo dân ;

  Mỹ Đức : năm 2007 : 606 giáo dân – năm 2016 : 874 giáo dân

  Phan Rang : năm 2007 : 3.000 giáo dân – năm 2016 : 4822 giáo dân

  Tân Hội : năm 2007 : 2655 giáo dân – năm 2016 : 2710 giáo dân

  Tân Xuân : năm 2007 : 400 giáo dân – năm 2016 : 450 giáo dân

  Tấn Tài : năm 2007 : 2245 giáo dân – năm 2016 : 2696 giáo dân )

-         Số cộng đoàn tu sĩ :

. Giáo xứ Cầu Bảo : Cộng đoàn Cana Dòng Khiết Tâm Đức Mẹ

. Giáo xứ Mỹ Đức : Cộng đoàn Dòng Thánh Phaolô thành Chartres

. Giáo xứ Phan Rang : Cộng đoàn Ánh Sáng Dòng Phan Sinh Thừa Sai Đức Mẹ

          : Cộng đoàn Tu Hội Thừa Sai Chúa Giêsu Tôi Tớ

. Giáo xứ Tân Hội : Cộng đoàn Thánh Tâm Dòng Mến Thánh Giá Nha Trang

. Giáo xứ Tân Xuân : Cộng đoàn Mai Khôi Dòng Khiết Tâm Đức Mẹ

. Giáo xứ Tấn Tài : Cộng đoàn Sao Mai Dòng Khiết Tâm Đức Mẹ

                              : Cộng đoàn Phúc Ân Dòng Khiết Tâm Đức Mẹ

                              : Cộng đoàn Mẫu Tâm Dòng Mến Thánh Giá Qui Nhơn

                              : Cộng đoàn Dòng Con Đức Mẹ Phù Hộ